Czym jest hejt?
Hejt wśród młodzieży to nie coś, co można usprawiedliwić stwierdzeniem: „dzieciaki tak mają”. To realne nękanie, obrażanie, wykluczanie lub ośmieszanie drugiej osoby — w sieci i poza nią. Jako rodzice musimy pamiętać, że nasze dziecko może nie tylko paść ofiarą hejtu, ale również stać się hejterem.
Wiele państw wprowadza już regulacje ograniczające dostęp młodzieży do mediów społecznościowych, co z pewnością ograniczy także pole do negatywnych interakcji. Jednak zanim takie przepisy dotrą do Polski, mamy do zaopiekowania całe pokolenie dzieci i nastolatków, które swoje pierwsze telefony dostały w wieku 5, 8 czy 10 lat. Dzieci w tym wieku wciąż rozwijają swoją osobowość i emocjonalność — bez wskazówek i wsparcia mogą w sieci zachowywać się niewłaściwie choćby hejtując innych.
Bo czym tak naprawdę jest hejt? Hejt to uporczywe, obraźliwe lub ośmieszające komentarze, treści czy zachowania, które mają na celu poniżenie drugiej osoby. To nie jest żart ani „głupia zabawa” — hejt potrafi niszczyć życie, a w skrajnych przypadkach prowadzi do tragedii.
Jak reagować, gdy dziecko doświadcza hejtu?
To, jak rozpoznać, że dziecko ma problem z hejtem, to temat na osobny artykuł. Dziś skupiamy się na sytuacji, w której już wiemy, że nasze dziecko stało się celem nienawiści w sieci lub poza nią. Hejt może mieć różne oblicza – negatywne komentarze w internecie, przerabiane obraźliwe zdjęcia, memy czy nawet bezpośrednie prześladowanie. W każdym z tych przypadków potrzebna jest szybka i zdecydowana reakcja rodzica.
Po pierwsze – porozmawiaj spokojnie z dzieckiem. Wysłuchaj go i nie umniejszaj problemowi.
Po drugie – zabezpieczcie dowody hejtu, jeśli istnieją. Zróbcie screeny SMS-ów, wiadomości, obraźliwych komentarzy czy fałszywych kont na portalach społecznościowych. To wszystko się przyda, jeśli zdecydujecie się wstąpić na drogę sądową przeciwko hejterowi.
Gdzie szukać pomocy?
Najczęściej hejterami okazują się szkolni rówieśnicy dziecka. W takiej sytuacji pierwszym krokiem powinien być kontakt ze szkołą — wychowawcą, dyrektorem, a także pedagogiem i psychologiem szkolnym. To osoby, które mają obowiązek zareagować i wesprzeć rodzinę w rozwiązaniu problemu.
W przypadku hejtu w internecie warto też jak najszybciej zgłosić obraźliwe treści administratorom portalu społecznościowego lub właścicielom strony. Dzięki temu można doprowadzić do ich usunięcia, choć bywa to niekiedy niestety trudne. Nie wolno też zapominać, że hejt w sieci, czyli cyberprzemoc, jest w Polsce karalny.
Prawo a hejt
Hejter nie jest bezkarny. W polskim prawie istnieje kilka przepisów Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń, które opisują zachowania mieszczące się w definicji hejtu i traktują je jako czyny zabronione:
art. 190 KK – groźba karalna,
art. 190a KK – uporczywe nękanie (stalking), kradzież tożsamości,
art. 212 KK – zniesławienie,
art. 216 KK – znieważenie osoby,
art. 257 KK – znieważenie lub naruszenie nietykalności z powodu przynależności narodowej, etnicznej, wyznaniowej, rasowej lub światopoglądowej,
art. 107 KW – złośliwe niepokojenie.
To oznacza, że przypadki hejtu, które mają charakter gróźb karalnych, publikowania nielegalnych treści, propozycji seksualnych czy poważnego nękania, należy zgłaszać na policję lub do prokuratury. W imieniu osoby niepełnoletniej takie zgłoszenie składają rodzice lub opiekunowie prawni.
Nielegalne treści w internecie można także zgłaszać do zespołu Dyżurnet.pl. To polski punkt kontaktowy, który zajmuje się przyjmowaniem zgłoszeń dotyczących szkodliwych i nielegalnych materiałów w internecie (np. pornografia dziecięca, treści nawołujące do nienawiści, przemoc). Dyżurnet współpracuje z policją i innymi instytucjami, aby takie treści były jak najszybciej usuwane.
Pamiętaj: dziecko nie może zostać samo z problemem. Rolą rodzica i opiekuna jest stanąć po jego stronie, reagować natychmiast i nie bać się podejmować nawet bardziej radykalnych kroków. Młody człowiek, który padł ofiarą hejtu, musi czuć, że ma wsparcie i że nie pozostał z tak dużym problemem sam.
